Gāthā
- Manopubbaṅgamā dhammā manoseṭṭhā manomayā ⧸ Phenomena are preceded by the heart,
- Manopubbaṅgamā dhammā manoseṭṭhā manomayā ⧸ Phenomena are preceded by the heart,
- Akkocchi maṃ avadhi maṃ ajini maṃ ahāsi me ⧸ He insulted me,
- Akkocchi maṃ avadhi maṃ ajini maṃ ahāsi me ⧸ He insulted me,
- Na hi verena verāni sammantīdha kudācanaṃ ⧸ Hostilities arent stilled
- Pare ca na vijānanti mayaṃ ettha yamāmase ⧸ Unlike those who dont realize
- Subhānupassiṃ viharantaṃ indriyesu asaṃvutaṃ ⧸ One who stays focused on the beautiful,
- Asubhānupassiṃ viharantaṃ indriyesu susaṃvutaṃ ⧸ One who stays focused on the foul,
- Anikkasāvo kāsāvaṃ yo vatthaṃ paridahessati ⧸ He who, depraved,
- Yo ca vantakasāvassa sīlesu susamāhito ⧸ But he who is free
- Asāre sāramatino sāre cāsāradassino ⧸ Those who regard
- Sārañca sārato ñatvā asārañca asārato ⧸ But those who know
- Yathāgāraṃ ducchannaṃ vuṭṭhi samativijjhati ⧸ As rain seeps into
- Yathāgāraṃ succhannaṃ vuṭṭhi na samativijjhati ⧸ As rain doesnt seep into
- Idha socati pecca socati pāpakārī ubhayattha socati ⧸ Here he grieves
- Idha modati pecca modati katapuñño ubhayattha modati ⧸ Here he rejoices
- Idha tappati pecca tappati pāpakārī ubhayattha tappati ⧸ Here hes tormented
- Idha nandati pecca nandati pāpakārī ubhayattha nandati ⧸ Here he delights
- Bahumpi ce sahitaṃ bhāsamāno ⧸ Though he recites much the Sacred Texts (Tipitaka), but is negligent and does not practise according to the Dhamma, like a cowherd who counts the cattle of others, he has no share in the benefits of the life of a bhikkhu (i.e., Magga-phala).
- Appampi ce sahitaṃ bhāsamāno ⧸ Though he recites only a little of the Sacred Texts (Tipitaka), but practises according to the Dhamma, eradicating passion, ill will and ignorance, clearly comprehending the Dhamma, with his mind freed from moral defilements and no longer clinging to this world or to the next, he shares the benefits of the life of a bhikkhu (i.e., Magga-phala).
- Appamādo amatapadaṃ pamādo maccuno padaṃ ⧸ Mindfulness is the way to the Deathless (Nibbana); unmindfulness is the way to Death. Those who are mindful do not die; those who are not mindful are as if already dead.
- Etaṃ visesato ñatvā appamādamhi paṇḍitā ⧸ Fully comprehending this, the wise, who are mindful, rejoice in being mindful and find delight in the domain of the Noble Ones (Ariyas).
- Te jhāyino sātatikā niccaṃ daḷhaparakkamā ⧸ The wise, constantly cultivating Tranquillity and Insight Development Practice, being ever mindful and steadfastly striving, realize Nibbana: Nibbana, which is free from the bonds of yoga*; Nibbana, the Incomparable!
- Uṭṭhānavato satimato sucikammassa nisammakārino ⧸ Those with initiative,
- Uṭṭhānenappamādena saññamena damena ca ⧸ Through initiative, heedfulness,
- Pamādamanuyuñjanti bālā dummedhino janā ⧸ The foolish and the ignorant give themselves over to negligence; whereas the wise treasure mindfulness as a precious jewel.
- Mā pamādamanuyuñjetha mā kāmarati santhavaṃ ⧸ Therefore, one should not be negligent, nor be addicted to sensual pleasures; for he who is established in mindfulness, through cultivation of Tranquillity and Insight Development Practice, experiences supreme happiness (i.e., realizes Nibbana).
- Pamādaṃ appamādena yadā nudati paṇḍito ⧸ When the wise person drives out
- Appamatto pamattesu suttesu bahujāgaro ⧸ Heedful among the heedless,
- Appamādena maghavā devānaṃ seṭṭhataṃ gato ⧸ Through heedfulness, Indra won
- Appamādarato bhikkhu pamāde bhaya dassivā ⧸ The monk delighting in heedfulness,
- Appamādarato bhikkhu pamāde bhaya dassivā ⧸ The monk delighting in heedfulness,
- Phandanaṃ capalaṃ cittaṃ durakkhaṃ dunnivārayaṃ ⧸ Quivering, wavering,
- Vārijo va thale khitto okamokata ubbhato ⧸ Like a fish
- Dunniggahassa lahuno yatthakāmanipātino ⧸ Hard to hold down,
- Sududdasaṃ sunipunaṃ yatthakāmanipātinaṃ ⧸ So hard to see,
- Dūraṅgamaṃ ekacaraṃ asarīraṃ kuhāsayaṃ ⧸ Wandering far,
- Anavaṭṭhitacittassa saddhammaṃ avijānato ⧸ For a person of unsteady mind,
- Anavassutacittassa ananavāhatacetaso ⧸ For a person of unsoddened mind,
- Kumbhūpamaṃ kāyamimaṃ viditvā nagarūpamaṃ cittamidaṃ ṭhapetvā ⧸ Knowing this body
- Aciraṃ vatayaṃ kāyo paṭhaviṃ adhisessati ⧸ All too soon, this body
- Diso disaṃ yantaṃ kayirā verī vā pana verinaṃ ⧸ Whatever an enemy might do
- Na taṃ mātā pitā kayirā aññe vā pi ca ñātakā ⧸ Whatever a mother, father
- Ko imaṃ paṭhaviṃ vicessati ⧸ Who will penetrate this earth
- Sekho paṭhaviṃ vicessati ⧸ The learner-on-the-path
- Pheṇūpamaṃ kāyamimaṃ viditvā ⧸ Knowing this body
- Pupphāni heva pacinantaṃ byāsattamanasaṃ naraṃ ⧸ The man immersed in
- Pupphāni heva pacinantaṃ byāsattamanasaṃ naraṃ ⧸ The man immersed in
- Yathāpi bhamaro pupphaṃ vaṇṇagandhaṃ aheṭhayaṃ ⧸ As a bee — without harming
- Na paresaṃ vilomāni na paresaṃ katākataṃ ⧸ Focus,
- Yathāpi ruciraṃ pupphaṃ vaṇṇavantaṃ agandhakaṃ ⧸ Just like a blossom,
- Yathāpi ruciraṃ pupphaṃ vaṇṇavantaṃ sagandhakaṃ ⧸ Just like a blossom,
- Yathāpi ppupharāsimhā kayirā mālākuṇe bahū ⧸ Just as from a heap of flowers
- Na pupphagandho paṭivātameti na candanaṃ tagaramallikā vā ⧸ No flowers scent
- Candanaṃ tagaraṃ vāpi uppalaṃ atha vassikī ⧸ Sandalwood, tagara,
- Appamatto ayaṃ gandho yāyaṃ tagaracandanī ⧸ Next to nothing, this fragrance
- Tesaṃ sampannasīlānaṃ appamādavihārinaṃ ⧸ Those consummate in virtue,
- Yathā saṅkāradhānasmiṃ ujjhitasmiṃ mahāpathe ⧸ As in a pile of rubbish
- Evaṃ saṅkārabhūtesu andhabhūte puthujjane ⧸ so in the midst of the rubbish-like,
- Dīghā jāgarato ratti dīghaṃ santassa yojanaṃ ⧸ Long for the wakeful is the night.
- Carañce nādhigaccheyya seyyaṃ sadisamattano ⧸ If, in your course, you dont meet
- Puttā matthi dhanammatthi iti bālo vihaññati ⧸ I have sons, I have wealth —
- Yo bālo maññati bālyaṃ paṇaḍito vā pi tena so ⧸ A fool with a sense of his foolishness
- Yāvajīvampi ce bālo vaṇḍitaṃ payirupāsati ⧸ Even if for a lifetime
- Muhuttampi ce viñgñu paṇḍitaṃ payirupāsati ⧸ Even if for a moment,
- Caranti bālā dummedhā amitteneva attanā ⧸ Fools, their wisdom weak,
- Na taṃ kammaṃ kataṃ sādhu yaṃ katvā nānutappati ⧸ Its not good,
- Tañca kammaṃ kataṃ sādhu yaṃ katvā nānutappati ⧸ Its good,
- Madhuvā maññati bālo yāva pāpaṃ na paccati ⧸ As long as evil has yet to ripen,
- Māse māse kusaggena bālo bhuñjetha bhojanaṃ ⧸ Month after month
- Na hi pāpaṃ kataṃ kamma sajju khīraṃ va muccati ⧸ An evil deed, when done,
- Yāvadeva anatthāya ñattaṃ bālassa jāyati ⧸ Only for his ruin
- Asataṃ bhāvanamiccheyya purekkhārañca bhikkhusu ⧸ He would want unwarranted status,
- Mameva kataṃ maññantū gihī pabbajitā ubho ⧸ Let householders & those gone forth
- Aññā hi lābhūpanisā aññā nibbānagāminī ⧸ The path to material gain
- Nidhinaṃ va pavattāraṃ yaṃ passe vajjadassinaṃ ⧸ Regard him as one who
- Ovadeyyanusāseyya asabbhā ca nivāraye ⧸ Let him admonish, instruct,
- Na bhaje pāpake mitte na bhaje purisādhame ⧸ Dont associate with bad friends.
- Dhammapīti sukhaṃ seti vippasannena tejasā ⧸ Drinking the Dhamma,
- Udakaṃ hi nayanti nettikā usukārā namayanti tejanaṃ ⧸ Irrigators guide the water.
- Selo yathā ekaghano vātena na samīrati ⧸ As a single slab of rock
- Yathāpi rahado gambhīro vippasanno anāvilo ⧸ Like a deep lake,
- Sabbattha ve sappurisā cajanti na kāmakāmā lapayanti santo ⧸ Everywhere, truly,
- Na attahetu na parassa hetu ⧸ One who wouldnt —
- Appakā te manussesu ye janā pāragāmino ⧸ Few are the people
- Ye ca kho sammadakkhāte dhamme dhammānuvattino ⧸ But those who practice Dhamma
- Kaṇhaṃ dhammaṃ vippahāya sukkaṃ bhāvetha paṇḍito ⧸ Forsaking dark practices,
- Tatrābhiratimiccheyya hitvā kāme akiñcano ⧸ There he should wish for delight,
- Yesaṃ sambodhiaṅgesu sammā cittaṃ subhāvitaṃ ⧸ Whose minds are well-developed
- Gataddhino visokassa vippamuttassa sabbadhi ⧸ In one who
- Uyyuñjanti satimanto na nikete ramanti te ⧸ The mindful keep active,
- Yesaṃ sannicayo natthi ye pariññātabhojanā ⧸ Not hoarding,
- Yassāsavā parikkhīṇā āhāre ca anissito ⧸ Effluents ended,
- Yassindriyāni samathaṃ gatāni assā yathā sārathinā sudantā ⧸ He whose senses are steadied
- Paṭhavisamo no virujjhati indakhīlūpamo tādi subbato ⧸ Like the earth, he doesnt react —
- Santaṃ tassa manaṃ hoti santā vācā ca kamma ca ⧸ Calm is his mind,
- Assaddho akataññū ca sandhicchedo ca yo naro ⧸ The man
- Gāme vā yadi vā raññe ninne vā yadi vā thale ⧸ In village or wilds,
- Ramaṇīyāni araññāni yattha na ramatī jano ⧸ Delightful wilds
- Sahassampi ce vācā anatthapadasaṃhitā ⧸ Better
- Sahassampi ce gāthā antthapadasaṃhitā ⧸ Better
- Yo ce gāthāsataṃ bhāse anatthapadasaṃhitaṃ ⧸ And better than chanting hundreds
- Yo sahassaṃ sahassena saṅgāme mānuse jine ⧸ Greater in battle
- Attā have jitaṃ seyyo yā cāyaṃ itarā pajā ⧸ Better to conquer yourself
- Neva devo na gandhabbo na māro saha brahmunā ⧸ neither a deva nor gandhabba,
- Māse māse sahassena yo yajetha sataṃ samaṃ ⧸ You could, month by month,
- Yo ca vassasataṃ jantu aggiṃ paricare vane ⧸ You could, for a hundred years,
- Yaṃ kiñci yiṭṭhaṃ va hutaṃ va loke ⧸ Everything offered
- Abhivādanasīlissa niccaṃ vaddhāpacāyino ⧸ If youre respectful by habit,
- Yo ca vassasataṃ jīve dussīlo asamāhito ⧸ Better than a hundred years
- Yo ca vassasataṃ jīve duppañño asamāhito ⧸ And better than a hundred years
- Yo ca vassasataṃ jīve kusīto hīnavīriyo ⧸ And better than a hundred years
- Yo ca vassasataṃ jīve apassaṃ udayavyayaṃ ⧸ And better than a hundred years
- Yo ca vassasataṃ jīve apassaṃ amataṃ padaṃ ⧸ And better than a hundred years
- Yo ca vassasataṃ jīve apassaṃ dhammamuttamaṃ ⧸ And better than a hundred years
- Abhitvaretha kalyāṇe pāpā cittaṃ nivāraye ⧸ Be quick in doing
- Pāpaṃ ce puriso kayirā na taṃ kayirā punappunaṃ ⧸ If a person does evil,
- Puññaṃ ce puriso kayirā kayirāthetaṃ punappunaṃ ⧸ If a person makes merit,
- Pāpo pi passati bhadraṃ yāva pāpaṃ na paccati ⧸ Even the evil
- Bhadro pi passati pāpaṃ yāva bhadraṃ na paccati ⧸ Even the good
- Mā pamaññetha pāpassa na mantaṃ āgamissati ⧸ Dont underestimate evil
- Mā pamaññetha puññassa na maṃ taṃ āgamissati ⧸ Dont underestimate merit
- Vāṇijo va bhayaṃ maggaṃ appasattho mahaddhano ⧸ Like a merchant with a small
- Pāṇimhi ce vaṇo nāssa hareyya pāṇinā visaṃ ⧸ If theres no wound on the hand,
- Yo appaduṭṭhassa narassa dussati ⧸ Whoever harasses
- Gabbhameke papajjanti nirayaṃ pāpakammino ⧸ Some are born in the human womb,
- Na antalikkhe na samuddamajajhe ⧸ Not up in the air,
- Na antalikkhe na samuddamajajhe ⧸ Not up in the air,
- Sabbe tasanti daṇaḍassa sabbe bhāyanti maccuno ⧸ All
- Sabbe tasanti daṇaḍassa sabbesaṃ jīvitaṃ piyaṃ ⧸ All
- Sukhakāmāni bhūtāni yodaṇḍena vihiṃsati ⧸ Whoever takes a rod
- Sukhakāmāni bhūtāni yodaṇḍena na hiṃsati ⧸ Whoever doesnt take a rod
- Mā voca pharusaṃ kañci vuttā paṭivadeyyu taṃ ⧸ Speak harshly to no one,
- Sa ce neresi attānaṃ kaṃso upahato yathā ⧸ If, like a flattened metal pot
- Yathā daṇḍena gopālo gā pāceti gocaraṃ ⧸ As a cowherd with a rod
- Atha pāpāni kammāni karaṃ bālo na bujjhati ⧸ When doing evil deeds,
- Yo daṇḍena adaṇḍesu appaduṭṭhesu dussati ⧸ Whoever, with a rod,
- Vedanaṃ pharusaṃ jāniṃ sarīrassa ca bhedanaṃ ⧸ harsh pains, devastation, a broken body, grave illness,
- Rājato vā upassaggaṃ abbhakkhānaṃ va dāruṇaṃ ⧸ trouble with the government,
- Atha vāssa agārāni aggi ḍahati pāvako ⧸ houses burned down.
- Na naggacariyā na jaṭā na paṅkā ⧸ Neither nakedness nor matted hair
- Alaṅkato ce pi samaṃ careyya ⧸ If, though adorned, one lives in tune
- Hirīnisedho puriso koci lokasmiṃ vijjati ⧸ Who in the world
- Asso yathā bhadro kasāniviṭiṭho ⧸ Like a fine stallion
- Udakaṃ hi nayanti nettikā usukārā namayanti tejanaṃ ⧸ Irrigators guide the water.
- Ko nu hāso kimānando niccaṃ pajjalite sati ⧸ What laughter, why joy,
- Passa cittakataṃ bimbaṃ arukāyaṃ samussitaṃ ⧸ Look at the beautified image,
- Parijiṇṇamidaṃ rūpaṃ roganiḍḍhaṃ pabhaṅguraṃ ⧸ Worn out is this body,
- Yānimāni apatthāni alāpūneva sārade ⧸ On seeing these bones
- Aṭṭhīnaṃ nagaraṃ kataṃ maṃsalohitalepanaṃ ⧸ A city made of bones,
- Jīranti ve rāja rathā sucittā ⧸ Even royal chariots
- Appassutāyaṃ puriso balivaddo va jīrati ⧸ This unlistening man
- Anekajāti saṃsāraṃ sandhāvissaṃ anibbisaṃ ⧸ Through the round of many births I roamed
- Gahakāraka diṭṭho si puna gehaṃ na kāhasi ⧸ House-builder, youre seen!
- Acaritvā brahmacariyaṃ aladdhā yobbane dhanaṃ ⧸ Neither living the chaste life
- Acaritvā brahmacariyaṃ aladdhā yobbane dhanaṃ ⧸ Neither living the chaste life
- Attānaṃ ce piyaṃ jaññā rakkheyya naṃ surakkhitaṃ ⧸ If you hold yourself dear
- Attānameva paṭhamaṃ patirūpe nivesaye ⧸ First
- Attānañce tathā kayirā yathaññamanusāsati ⧸ If youd mold yourself
- Attā hi attano nātho kohi nātho paro siyā ⧸ Your own self is
- Attanā va kataṃ pāpaṃ attajaṃ attasambhavaṃ ⧸ The evil he himself has done
- Yassa accantadussīlyaṃ māluvā sālamivotataṃ ⧸ When overspread by extreme vice —
- Sukarāni asādhūni attano ahitāni ca ⧸ Theyre easy to do —
- Yo sāsanaṃ arahataṃ ariyānaṃ dhammajīvinaṃ ⧸ The teaching of those who live the Dhamma,
- Attanā va kataṃ pāpaṃ attanā saṃkilissati ⧸ Evil is done by oneself
- Attadatthaṃ paratthena bahunā pi na hāpaye ⧸ Dont sacrifice your own welfare
- Hīnaṃ dhammaṃ na seveyya pamādena na saṃvase ⧸ Dont associate with lowly qualities.
- Uttiṭṭhe nappamajjeyya dhammaṃ sucaritaṃ care ⧸ Get up! Dont be heedless.
- Dhammaṃ care sucaritaṃ na naṃ duccaritaṃ care ⧸ Live the Dhamma well.
- Yathā bubbulakaṃ passe yathā passe marīcikaṃ ⧸ See it as a bubble,
- Etha passathiraṃ lokaṃ cittaṃ rājarathūpamaṃ ⧸ Come look at this world
- Yo ca pubbe pamajjitvā pacchā so nappamajjati ⧸ Who once was heedless,
- Yassa pāsaṃ kataṃ kammaṃ kusalena pithīyati ⧸ His evil-done deed
- Andhabhūto ayaṃ loko tanukettha vipassati ⧸ Blinded this world —
- Haṃsādiccapathe yanti ākāse yanti iddhiyā ⧸ Swans fly the path of the sun;
- Ekaṃ dhammaṃ atītassa musāvādissa jantūno ⧸ The person who tells a lie,
- Na ve kadariyā devalokaṃ vajanti bālā have nappasaṃsanti dānaṃ ⧸ No misers go
- Pathavyā ekarajjena saggassa gamanena vā ⧸ Sole dominion over the earth,
- Yassa jitaṃ nāvajīyati jitamassa no yāti koci loke ⧸ Whose conquest cant be undone,
- Yassa jālinī visattikā taṇhā natthi kuhiñci netave ⧸ In whom theres no craving
- Ye jhānapasutā dhīrā nekkhammūpasame ratā ⧸ They, the enlightened, intent on jhana,
- Kiccho manussapaṭilābho kicchaṃ macchāna jīvitaṃ ⧸ Hard the winning of a human birth.
- Sabbapāpassa akaraṇaṃ kusalassa upasampadā ⧸ The non-doing of any evil,
- Khantī paramaṃ tapo titikkhā ⧸ Patient endurance:
- Anūpavādo anūpaghāto pātimokkhe ca saṃvaro ⧸ Not disparaging, not injuring,
- Na kahāpaṇavassena titti kāmesu vijjati ⧸ Not even if it rained gold coins
- Api dibbesu kāmesu ratiṃ so nādhigacchati ⧸ even in heavenly sensual pleasures.
- Bahū ve saraṇaṃ yanti pabbatāni vanāni ca ⧸ They go to many a refuge,
- Netaṃ kho saraṇaṃ khemaṃ netaṃ saraṇamuttamaṃ ⧸ Thats not the secure refuge,
- Yo ca buddhañca dhammañca saṅghañca saraṇaṃ gato ⧸ But when, having gone
- Dukkhaṃ dukkhasamuppādaṃ dukkhassa ca atikkamaṃ ⧸ stress,
- Etaṃ kho saraṇaṃ khemaṃ etaṃ saraṇamuttamaṃ ⧸ thats the secure refuge,
- Dullabho purisājañño na so sabbattha jāyati ⧸ Its hard to come by
- Sukho buddhānaṃ uppādo sukhā saddhammadesanā ⧸ A blessing: the arising of Awakened Ones.
- Pūjārahe pūjayato buddhe yadi va sāvake ⧸ If you worship those worthy of worship,
- Te tādise pūjayato nibbute akutobhaye ⧸ who are unendangered,
- Susukhaṃ vata jīvāma verinesu averino ⧸ How very happily we live,
- Susukhaṃ vata jīvāma āturesu anāturā ⧸ How very happily we live,
- Susukhaṃ vata jīvāma ussūkesu anussukā ⧸ How very happily we live,
- Susukhaṃ vata jīvāma yesaṃ no natthi kiñcanaṃ ⧸ How very happily we live,
- Jayaṃ veraṃ pasavati dukkhaṃ seti parājito ⧸ Winning gives birth to hostility.
- Natthi rāgasamo aggi natthi dosasamo kali ⧸ Theres no fire like passion,
- Jighacchāparamā rogā saṅkhāraparamā dukhā ⧸ Hunger: the foremost illness.
- Ārogyaparamā lābhā santuṭṭhiparamaṃ dhanaṃ ⧸ Freedom from illness: the foremost good fortune.
- Pavivekarasaṃ pītvā rasaṃ upasamassa ca ⧸ Drinking the nourishment,
- Sāhu dassanamariyānaṃ sannivāso sadā sukho ⧸ Its good to see Noble Ones.
- Bālasaṅgatacārīhi dīghamaddhāna socati ⧸ For, living with a fool,
- Tasmāhi, ⧸ So:
- Ayoge yuñjamattānaṃ yogasmiñca ayojayaṃ ⧸ Having applied himself
- Mā piyehi samāgañchī appiyehi kudācanaṃ ⧸ Dont ever — regardless —
- Tasmā piyaṃ na kayirātha piyāpāyo hi pāpako ⧸ So dont make anything dear,
- Piyato jāyatī soko piyato jāyatī bhayaṃ ⧸ From whats dear is born grief,
- Pemato jāyatī soko pemato jāyatī bhayaṃ ⧸ From whats loved is born grief,
- Ratiyā jāyatī soko ratiyā jāyatī bhayaṃ ⧸ From delight is born grief,
- Kāmato jāyatī soko kāmato jāyatī bhayaṃ ⧸ From sensuality is born grief,
- Taṇhāya jāyatī soko taṇhāya jāyatī bhayaṃ ⧸ From craving is born grief,
- Sīladassanasampannaṃ dhammaṭṭhaṃ saccavedinaṃ ⧸ One consummate in virtue & vision,
- Chandajāto anakkhāte manasā ca phuṭo siyā ⧸ If
- Cirappavāsiṃ purisaṃ dūrato sotthimāgataṃ ⧸ A man long absent
- Tatheva katapuññampi asmā lokā paraṃ gataṃ ⧸ In just the same way,
- Kodhaṃ jahe vippajaheyya mānaṃ, ⧸ Abandon anger,
- Tamahaṃ sārathiṃ brūmi rasmggāho itaro jano ⧸ When anger arises,
- Akkodhena jine kodhaṃ asādhuṃ sādhunā jine ⧸ Conquer anger
- Saccaṃ bhaṇe na kujjheyya dajjāppasmimpi yācito ⧸ By telling the truth;
- Ahiṃsakā ye munayo niccaṃ kāyenasaṃvutā ⧸ Gentle sages,
- Sadā jāgaramānānaṃ ahorattānusikkhinaṃ ⧸ Those who always stay wakeful,
- Porāṇametaṃ atula netaṃ ajjatanāmiva ⧸ This has come down from old, Atula,
- Na cāhu na ca bhavissati na cetarahi vijjati ⧸ There never was,
- Yañce viññū pasaṃsanti anuvicca suve suve ⧸ If knowledgeable people praise him,
- Nekkhaṃ jambonadasseva ko taṃ ninditumarahati ⧸ like an ingot of gold —
- Kāyappakopaṃ rakkheyya kāyena saṃvuto siyā ⧸ Guard against anger
- Vacīpakopaṃ rakkheyya vācāya saṃvuto siyā ⧸ Guard against anger
- Manopakopaṃ rakkheyya manasā saṃvuto siyā ⧸ Guard against anger
- Kāyena saṃvutā dhīrā atho vācāya saṃvutā ⧸ Those restrained in body
- Paṇḍupalāso va dāni si yamapurisā pi ca taṃ upaṭṭhitā ⧸ You are now
- So karohi dīpamattano khippa vāyama paṇḍito bhava ⧸ Make an island for yourself!
- Upanītavayo ca dāni si sampayāto si yamassa santike ⧸ You are now
- So karohi dīpamattano khippa vāyama paṇḍito bhava ⧸ Make an island for yourself!
- Anupubbena medhāvī thokathokaṃ khaṇe khaṇe ⧸ Just as a silver smith
- Ayasā va malaṃ samuṭṭhitaṃ taduṭṭhāya tameva khādati ⧸ Just as rust
- Asajjhāyamalā mantā anuṭṭhānamalā gharā ⧸ No recitation: the ruinous impurity
- Malitthiyā duccaritaṃ maccheraṃ dadato malaṃ ⧸ In a woman, misconduct is an impurity.
- Tato malā malataraṃ avijjā paramaṃ malaṃ ⧸ More impure than these impurities
- Sujīvaṃ ahirikena kākasūrena dhaṃsinā ⧸ Lifes easy to live
- Hirimatā ca dujjīvaṃ niccaṃ sucigavesinā ⧸ but for someone whos constantly
- Yo pāṇamatipāteti musāvādaṃ ca bhāsati ⧸ Whoever kills, lies, steals,
- Surāmerayapānaṃ ca yo naro anuyuñjati ⧸ & is addicted to intoxicants,
- Evambho purisa jānāhi pāpadhammā asaññatā ⧸ So know, my good man,
- Dadāti ve yathā saddhaṃ yathā pasādanaṃ jano ⧸ People give
- Yassa cetaṃ samucchannaṃ mūlaghaccaṃ samūhataṃ ⧸ But one in whom this is
- Natthi rāgasamo aggi natthi dosasamo gaho ⧸ Theres no fire like passion,
- Sudassaṃ vajjamaññesaṃ attano pana duddasaṃ ⧸ Its easy to see
- Paravajjānupassissa niccaṃ ujjhānasaññino ⧸ If you focus on the errors of others,
- Ākāse padaṃ natthi samaṇo natthi bāhire ⧸ Theres no trail in space,
- Ākāse padaṃ natthi samaṇo natthi bāhire ⧸ Theres no trail in space,
- Na tena hoti dhammaṭṭho yenatthaṃ sahasā naye ⧸ To pass judgment hurriedly
- Asāhasena dhammena samena nayatī pare ⧸ judges others impartially —
- Na tena paṇḍito hoti yāvatā bahu bhāsati ⧸ Simply talking a lot
- Na tāvatā dhammadharā yāvatā bahu bhāsati ⧸ Simply talking a lot
- Na tena thero hoti yenassa palitaṃ siro ⧸ A head of gray hairs
- Yamhi saccaṃ ca dhammo ca ahiṃsā saṃyamo damo ⧸ But one in whom there is
- Na vākkaraṇamattena vaṇṇapokkharatāya vā ⧸ Not by suave conversation
- Yassa ce taṃ samucchinnaṃ mūlaghaccaṃ samūhataṃ ⧸ But one in whom this is
- Na muṇḍakena samaṇo abbato alikaṃ bhaṇaṃ ⧸ A shaven head
- Yo ca sameti pāpāni aṇuṃ thūlāni sabbaso ⧸ But whoever tunes out
- Na tena bhikkhū hoti yāvatā bhikkhate pare ⧸ Begging from others
- Yo dha puññca pāpañca bāhetvā brahmacariyavā ⧸ But whoever puts aside
- Na monena muni hoti mūḷharūpo aviddasu ⧸ Not by silence
- Pāpāni parivajjeti sa manī tena so muni ⧸ But whoever — wise,
- Na tena ariyo hoti yena pāṇāni hiṃsati ⧸ Not by harming life
- Na sīlabbatamattena bāhusaccena vā pana ⧸ Monk,
- Phusāmi nekkhammasukhaṃ aputhujjanasevitaṃ ⧸ or the thought, I touch
- Maggānaṭṭhaṅgiko seṭṭho saccānaṃ caturo padā ⧸ Of paths, the eightfold is best.
- Eso va maggo natthañño dassanassa visuddhiyā ⧸ Just this
- Etaṃ hi tumhe paṭipannā dukkhassantaṃ karissatha ⧸ Following it,
- Tumhehi kiccaṃ ātappaṃ akkhātāro tathāgatā ⧸ Its for you to strive
- Sabbe baṅkhārā aniccā ti yadā paññāya passati ⧸ When you see with discernment,
- Sabbe baṅkhārā dukkhā ti yadā paññāya passati ⧸ When you see with discernment,
- Sabbe dhammā anattā ti yadā paññāya passati ⧸ When you see with discernment,
- Uṭṭhānakālamhi anuṭṭhahāno ⧸ At the time for initiative
- Vācānurakkhī manasā susaṃvuto ⧸ Guarded in speech,
- Yogā ve jāti bhūri ayogā bhūrisaṅkhayo ⧸ From striving comes wisdom;
- Vanaṃ chindatha mā rukkhaṃ vanato jāyatī bhayaṃ ⧸ Cut down
- Yāvaṃ vanatho na chijjati anumatto pi narassa nārisu ⧸ For as long as the least
- Ucchinda sinehamattano kumudaṃ sāradikaṃ va pāṇinā ⧸ Crush
- Idha vassaṃ vasissāmi idha hemanta gimbhisu ⧸ Here Ill stay for the rains.
- Taṃ puttapasusammattaṃ byāsattamanasaṃ naraṃ ⧸ That drunk-on-his-sons-&-cattle man,
- Na santi puttā tāṇāya na pitā napi bandhavā ⧸ There are no sons
- Etamatthavasaṃ ñatvā paṇḍito sīlasaṃvuto ⧸ Conscious
- Mattāsukhapariccāgā passe ce vipulaṃ sukhaṃ ⧸ If, by forsaking
- Paradukkhūpadānena attano sukhamicchati ⧸ He wants his own ease
- Yaṃ hi kiccaṃ tadapaviddhaṃ akiccaṃ pana kayirati ⧸ In those who
- Yesañca susamāraddhā niccaṃ kāyagatā sati ⧸ But for those who
- Mātaraṃ pitaraṃ hantvā rājāno dve ca khattiye ⧸ Having killed mother & father,
- Mātaraṃ pitaraṃ hantvā rājāno dve ca sottiye ⧸ Having killed mother & father,
- Suppabuddhaṃ pabujjhanti sadā gotamasāvakā ⧸ They awaken, always wide awake:
- Suppabuddhaṃ pabujjhanti sadā gotamasāvakā ⧸ They awaken, always wide awake:
- Suppabuddhaṃ pabujjhanti sadā gotamasāvakā ⧸ They awaken, always wide awake:
- Suppabuddhaṃ pabujjhanti sadā gotamasāvakā ⧸ They awaken, always wide awake:
- Suppabuddhaṃ pabujjhanti sadā gotamasāvakā ⧸ They awaken, always wide awake:
- Suppabuddhaṃ pabujjhanti sadā gotamasāvakā ⧸ They awaken, always wide awake:
- Duppabbajjaṃ durabhiramaṃ durāvāsā gharā dukhā ⧸ Hard is the life gone forth,
- Saddho sīlena sampanno yasobhogasamappito ⧸ The man of conviction
- Dūre santo pakāsanti himavanto va pabbato ⧸ The good shine from afar
- Ekāsanaṃ ekaseyyaṃ eko caramatandito ⧸ Sitting alone,
- Abhūtavādī nirayaṃ upeti yo cāpi katvā na karomīti cāha ⧸ He goes to hell,
- Kāsāvakaṇṭhā bahavo pāpadhammā asaññatā ⧸ An ochre robe tied round their necks,
- Seyye ayoguḷo bhutto tatto aggisikhūpamo ⧸ Better to eat an iron ball
- Cattāri ṭhānāni naro pamatto ⧸ Four things befall the heedless man
- Apuññalābho ca gatī ca pāpikā ⧸ A wealth of demerit, an evil destination,
- Kuso yathā duggahito hatthamevānukantati ⧸ Just as sharp-bladed grass,
- Yaṃ kiñci sithilaṃ kammaṃ saṃkiliṭṭhaṃ ca yaṃ vataṃ ⧸ Any slack act,
- Kayirā ce kayirāthenaṃ daḷhamenaṃ parakkame ⧸ If somethings to be done,
- Akataṃ dukkataṃ seyyo pacchā tapati dukkataṃ ⧸ Its better to leave a misdeed
- Nagaraṃ yathā paccantaṃ guttaṃ santarabāhiraṃ ⧸ Like a frontier fortress,
- Alajjitāye lajjanti lajjitāye na lajjare ⧸ Ashamed of whats not shameful,
- Abhaye bhayadassino bhaye cābhayadassino ⧸ Seeing danger where there is none,
- Avajje vajjamatino vajje cāvajjadassino ⧸ Imagining error where there is none,
- Vajjaṃ ca vajjato ñatvā avajjaṃ ca avajjato ⧸ But knowing error as error,
- Ahaṃ nāgo va saṅgāme cāpāto patitaṃ saraṃ ⧸ I — like an elephant in battle,
- Dantaṃ nayanti samitiṃ dantaṃ rājā bhirūhati ⧸ The tamed is the one
- Varamassatarā dantā ājānīyā ca sindhavā ⧸ Excellent are tamed mules,
- Na hi etehi yānehi gaccheyya agataṃ disaṃ ⧸ For not by these mounts could you go
- Dhanapālako nāma kuñjaro kaṭukappabhedano dunnivārayo ⧸ The tusker, Dhanapalaka,
- Middhī yadā hoti mahagghaso ca niddāyitā samparivattasāyī ⧸ When torpid & over-fed,
- Idaṃ pure cittamacāri cārikaṃ ⧸ Before, this mind went wandering
- Appamādaratā hotha sacittamanurakkhatha ⧸ Delight in heedfulness.
- Sace labhetha nipakaṃ sahāyaṃ ⧸ If you gain a mature companion —
- No ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ ⧸ If you dont gain a mature companion —
- Ekassa caritaṃ seyyo ⧸ Going alone is better,
- Atthamhi jātamhi sukhā sahāyā ⧸ A blessing: friends when the need arises.
- Sukhā matteyyatā loke atho petteyyatā sukhā ⧸ A blessing in the world: reverence to your mother.
- Sukhaṃ yāva jarā sīlaṃ sukhā saddhā patiṭṭhitā ⧸ A blessing into old age is virtue.
- Manujassa pamattacārino taṇhā vaḍḍhati māluvā viya ⧸ When a person lives heedlessly,
- Yā esā sahatī jammī taṇhā loke visattikā ⧸ If this sticky, uncouth craving
- Yo ce taṃ sahatī jammiṃ taṇhaṃ loke duraccayaṃ ⧸ If, in the world, you overcome
- Taṃ vo vadāmi bhaddaṃ vo yāvantettha samāgatā ⧸ To all of you gathered here
- Yathāpi mūle anupaddave daḷhe ⧸ If its root remains
- Yassa chattiṃsati sotā manāpassavanā bhūsā ⧸ He whose 36 streams,
- Savanti sabbadhi sotā latā ubbhijja tiṭṭhati ⧸ They flow every which way, the streams,
- Saritāni sinehitāni ca somanassāni bhavanti jantuno ⧸ Loosened & oiled
- Tasiṇāya purakkhatā pajā parisappanti saso va bādhito ⧸ Encircled with craving,
- Tasiṇāya purakkhatā pajā parisappanti saso va bādhito ⧸ Encircled with craving,
- Yo nibbanatho+ vanādhimutto vanamutto vanameva dhāvati ⧸ Cleared of the underbrush
- Na taṃ daḷhaṃ bandhanamāhu dhīrā ⧸ Thats not a strong bond
- Etaṃ daḷhaṃ bandhanamāhu dhīrā ⧸ thats the strong bond,
- Ye rāgarattānupatanti sotaṃ ⧸ Those smitten with passion
- Muñca pure muñca pacchato majjhe muñca bhavassa pāragū ⧸ Gone to the beyond of becoming,
- Vitakkapamathitassa jantuno tibbarāgassa subhānupassino ⧸ For a person
- Vitakkupasame ca yo rato asubhaṃ bhāvayati sadā sato ⧸ But one who delights
- Niṭṭhaṃ gato asantāsī vītataṇho anaṅgaṇo ⧸ Arrived at the finish,
- Vītataṇho anādāno niruttipadakovido ⧸ Free from craving,
- Sabbābhibhū sabbavidū hamasmi ⧸ All-conquering,
- Sabbadānaṃ dhammadānaṃ jināti ⧸ A gift of Dhamma conquers all gifts;
- Hananti bhogā dummedhaṃ no ve pāragavesino ⧸ Riches ruin the man
- Tiṇadosāni khettāni rāgadosā ayaṃ pajā ⧸ Fields are spoiled by weeds;
- Tiṇadosāni khettāni dosadosā ayaṃ pajā ⧸ Fields are spoiled by weeds;
- Tiṇadosāni khettāni mohadosā ayaṃ pajā ⧸ Fields are spoiled by weeds;
- Tiṇadosāni khettāni icchādosā ayaṃ pajā ⧸ Fields are spoiled by weeds;
- Cakkhunā saṃvaro sādhu sādhu sotena saṃvaro ⧸ Restraint with the eye is good,
- Kāyena saṃvaro sādhu sādhu vācāya saṃvaro ⧸ Restraint with the body is good,
- Hattha saññato pādasaññato ⧸ Hands restrained,
- Yo mukhasaññato bhikkhu mantabhāṇī anuddhato ⧸ A monk restrained in his speaking,
- Dhammārāmo dhammarato dhammaṃ anuvicintayaṃ ⧸ Dhamma his dwelling,
- Salābhaṃ nātimaññeyya nāññesaṃ pihayaṃ care ⧸ Gains:
- Appalābho pi ce bhikkhu salābhaṃ nātimaññati ⧸ Even if he gets next to nothing,
- Sabbaso nāmarūpasmiṃ yassa natthi mamāyitaṃ ⧸ For whom, in name & form
- Mettāvihārī yo bhikkhū pasanno buddhasāsane ⧸ Dwelling in kindness, a monk
- Siñca bhikkhu imaṃ nāvaṃ sittā te lahumessati ⧸ Monk, bail out this boat.
- Pañca chinde pañca jahe pañca cuttari bhāvaye ⧸ Cut through five,
- Jhāya bhikkhu mā ca pāmado ⧸ Practice jhana, monk,
- Natthi jhānaṃ apaññassa paññā natthi ajhāyato ⧸ Theres no jhana
- Suññāgāraṃ paviṭṭhassa santacittassa bhikkhuno ⧸ A monk with his mind at peace,
- Yato yato sammasati khandhānaṃ udayabbayaṃ ⧸ However it is,
- Tatrāyamādi bhavati idha paññassa bhikkhuno ⧸ Here the first things
- Mitte bhajassu kalyāṇe suddhājīve atandite ⧸ He should associate with admirable friends.
- Vassikā viya pupphāni maddavāni pamuñcati ⧸ Shed passion
- Santakāyo santavāco santavā susamāhito ⧸ Calmed in body,
- Attanā vodayattānaṃ paṭimāse ttamattanā ⧸ You yourself should reprove yourself,
- Attā hi attano nātho attā hi attano gati ⧸ Your own self is
- Pāmojjabahulo bhikkhu pasanno buddhasāsane ⧸ A monk with a manifold joy,
- Yo have daharo bhikkhu yuñjati buddhasāsane ⧸ A young monk who strives
- Chinda sotaṃ parakkamma kāme panuda brāhmaṇa ⧸ Having striven, brahman,
- Yadā dvayesu dhammesū pāragū hoti brāhmaṇo ⧸ When the brahman has gone
- Yassa pāraṃ apāraṃ vā pārāpāraṃ na vijjati ⧸ One whose beyond or
- Jhāyiṃ virajamāsīnaṃ katakiccaṃ anāsavaṃ ⧸ Sitting silent, dustless,
- Divā tapati ādicco rattiṃ ābhāti candimā ⧸ By day shines the sun;
- Bāhitapāpo ti brāhmaṇo samacariyā samaṇo ti vuccati ⧸ Hes called a brahman
- Na brāhmaṇassa pahareyya nāssa muñcetha brāhmaṇo ⧸ One should not strike a brahman,
- Na brāhmaṇassetadakiñci seyyo ⧸ Nothings better for the brahman
- Yassa kāyena vācāya manasā natthi dukkataṃ ⧸ Whoever does no wrong
- Yamhā dhammaṃ vijāneyya sammāsambuddhadesitaṃ ⧸ The person from whom
- Na jaṭāhi na gottena jaccā hoti brāhmaṇo ⧸ Not by matted hair,
- Kiṃ te jaṭāhi dummedha kiṃ te ajinasāṭiyā ⧸ Whats the use of your matted hair,
- Paṃsukūladharaṃ jantūṃ kisaṃ dhamanisanthataṃ ⧸ Wearing cast-off rags
- Na cāhaṃ brāhmaṇaṃ brūmi yonijaṃ mattisambhavaṃ ⧸ I dont call one a brahman
- Sabbasaṃyojanaṃ chetvā yo ve na paritassati ⧸ Having cut every fetter,
- Chetvā naddhiṃ varattañca sandāmaṃ sahanukkamaṃ ⧸ Having cut the strap & thong,
- Akkosaṃ vadhabandhaṃ ca aduṭṭho yo titikkhati ⧸ He endures — unangered —
- Akkodhanaṃ vatavantaṃ sīlavantaṃ anussutaṃ ⧸ Free from anger,
- Vāri pokkharapatte va āraggeriva sāsapo ⧸ Like water on a lotus leaf,
- Yo dukkhassa pajānāti idheva khayamattano ⧸ He discerns right here,
- Gambhīrapaññaṃ medhāviṃ maggāmaggassa kovidaṃ ⧸ Wise, profound
- Asaṃsaṭṭhaṃ gahaṭṭhehi anāgārehi cūbhayaṃ ⧸ Uncontaminated
- Nidhāya daṇḍaṃ bhūtesu tasesu thāvaresu ca ⧸ Having put aside violence
- Aviruddhaṃ viruddhesu attadaṇḍesu nibbutaṃ ⧸ Unopposing among opposition,
- Yassa rāgo ca doso ca māno makkho ca pātito ⧸ His passion, aversion,
- Akakkasaṃ viññapaniṃ giraṃ saccaṃ udīraye ⧸ He would say
- Yo dha dīghaṃ va rassaṃ vā aṇuṃ thūlaṃ subhāsubhaṃ ⧸ Here in the world
- Āsā yassa na vijjanti asmiṃ loke paramhi ca ⧸ His longing for this
- Yassālayā na vijjanti aññāya akathaṃkathī ⧸ His attachments,
- Yo dha puññca pāpañca ubho saṅgaṃ upaccagā ⧸ He has gone
- Candaṃ va vimalaṃ suddhaṃ vippasannamanāvilaṃ ⧸ Spotless, pure, like the moon
- Yo imaṃ paḷipathaṃ duggaṃ saṃsāraṃ mohamaccagā ⧸ He has made his way past
- Yo dha kāme pahātvāna anāgāro paribbaje ⧸ Whoever, abandoning sensual passions here,
- Yo dha taṇhaṃ pahātvāna anāgāro paribbaje ⧸ Whoever, abandoning craving here,
- Hitvā mānusakaṃ yogaṃ dibbaṃ yogaṃ upaccagā ⧸ Having left behind
- Hitvā ratiṃ ca aratiṃ ca sītibhūtaṃ nirūpadhiṃ ⧸ Having left behind
- Cutiṃ yo vedi sattānaṃ upapattiṃ ca sabbaso ⧸ He knows in every way
- Yassa gatiṃ na jānanti devā gandhabbamānusā ⧸ He whose course they dont know
- Yassa pure ca pacchā ca majjhe ca natthi kiñcanaṃ ⧸ He who has nothing
- Usabhaṃ pavaraṃ vīraṃ mahesiṃ vijitāvinaṃ ⧸ A splendid bull, conqueror,
- Pubbenivāsaṃ yo vedī saggāpāyaṃ ca passati ⧸ He knows his former lives.
This project is open source and available on GitHub.